Door: Arnold Heertje
Sneller dan ik had verwacht is in de jeugdzorg in Nederland de paniek uitgebroken. De strategie om bloot te leggen wat er op de werkvloer van de jeugdzorg in heel Nederland gebeurt – door de betrokken bureaus jeugdzorg, de Raad voor de Kinderbescherming, het Leger des Heils, de William Schrikkergroep, christelijke jeugdzorg SGJ en allerlei aanpalende instellingen zoals de Hoenderloo Groep, LSG-Rentray/Intermezzo, Groot Emaus, Spirit, de Bascule, Lindenhout en Humanitas – blijkt succesvol. Kern daarvan is het vermelden van namen van gezinsvoogden, teammanagers en gedragsdeskundigen die aangestuurd door boegbeelden als Erik Gerritsen, Jan-Dirk Sprokkereef, Hans Lomans, René Meuwissen, Hans Kamps en Arthur Schellekens zich inhumaan gedragen jegens vaders, moeders en kinderen.
Terwijl jeugdzorg om het beschermen van kinderen zou moeten gaan, zijn deze volledig uit beeld verdwenen en zijn zij een speelbal geworden van perverse financiële transacties. Het gaat bestuurders en hun raden van toezicht erom – door onterechte uithuisplaatsingen, ondertoezichtstellingen en door het het inroepen van zogenaamde deskundigen voor vermeende kwalen – zoveel mogelijk subsidiegeld en werk te genereren. De overgang van jeugdzorg van het Rijk naar de gemeenten is het aansteken van de lont in dit onhoudbare kruitvat. Daardoor komt in feite grootschalig naar buiten, wat jarenlang onder het mom van privacy onder de pet moest blijven: het complex van – vanuit het oogpunt van kinderen en ouders – misdadige praktijken. Een voortreffelijke illustratie van de uitgebarsten paniek is het stuk van Gerritsen, directeur van jeugdzorg Amsterdam, in het Parool van zaterdag 27 september.
De lezer moet weten dat onder zijn leiding een reeks van dames en heren honderden kinderen op een afschuwelijke wijze bejegent, zodanig dat sprake is van grootscheepse kindermishandeling. In de tientallen dossiers waarover ik beschik, komen steeds dezelfde patronen naar voren waarvan de hoekstenen zijn: inhumaniteit en het verbieden van waarheidsvinding. De betrokken namen heb ik vermeld in de uiteenlopende drukken van mijn boek Economie waarin voor het eerst in Nederland aandacht is gevraagd voor de inhumane jeugdzorg. Zojuist is de vierde druk verschenen waarin ik de tekst nog enigszins heb aangescherpt. Vanwege de poging van de heer Gerritsen mij monddood te maken, schreef ik hem onlangs de volgende brief:
“Geachte heer Gerritsen,
Recentelijk ontving ik van u enkele dreigbrieven en verscheidene dreigmails. U bedreigt mij onder meer met juridische maatregelen, kort gedingen en financiële aanslagen. Zoals reeds is gebleken trek ik mij van al deze epistels niets aan. De reden is dat ook onder uw leiding op de werkvloer van jeugdzorg nog steeds afschuwelijke bejegeningen plaats hebben van kinderen, vaders en moeders. Telkens is de achtergrond een perverse financiële prikkel, zoveel mogelijk geld binnenhalen bijvoorbeeld door het onterecht uit huis plaatsen van kinderen en de werkgelegenheid van uw medewerkers die meestal opdrachten hebben waarvoor ze niet in de wieg zijn gelegd. Het is een publiek belang deze praktijken bloot te leggen, niet alleen in Amsterdam doch ook elders. Kortom, zoals reeds in mijn recente boek ‘Economie’ aangekondigd ga ik door met het aan de kaak stellen van de inhumane jeugdzorg in geheel Nederland.
Hoogachtend,
A. Heertje “
Nu de dagen van Gerritsen als bestuurder van jeugdzorg zijn geteld, werpt hij zich in het Parool op als de beschermer van de kinderen (zijn positie doet erg denken aan die van Mindert Mulder bij de NZA, die als directeur is ontslagen vanwege zijn rol in de zelfmoord van Arthur Gotlieb, de klokkenluider die bij de NZA soortgelijke misstanden heeft blootgelegd). Ineens spreekt Gerritsen van “een versnipperd en verbureaucratiseerd systeem’, van ‘zorgen die terecht zijn’ en ‘risico’s die reëel zijn” en roept hij valselijk op te vertrouwen op de professionaliteit van jeugdzorg. De klap op de vuurpijl is dat 95% van de kinderen bij jeugdzorg volgens Gerritsen gelukkig zou zijn, terwijl de percentages eerder omgekeerd liggen. Hij roept op tot samenwerken, terwijl hij al die jaren verantwoordelijk is voor het systeem dat hij nu bekritiseert en als potentaat juist het tegendeel belichaamde van samenwerken waartoe hij nu oproept.
Elders in het land worden gezinsvoogden en andere medewerkers van jeugdzorg reeds ontslagen, worden budgetten terug geschroefd; bezuinigingen die het positieve effect hebben dat aan de inhumane activiteiten nu noodgedwongen een halt wordt toegeroepen. Ongetwijfeld poogt Gerritsen aan een bijltjesdag te ontkomen, maar daarvoor is het nu te laat en heeft hij teveel verderf veroorzaakt. Bijvoorbeeld door het benutten van de betrokkenheid van ouders waartoe hij nú oproept, juist op een intimiderende en ‘bevel is bevel’ attitude de grond in te boren.
In zijn recensie van mijn boek Economie, verschenen in de NRC van vrijdag 26 september, wees Cees Banning terecht op de jeugdzorg als voorbeeld van inhumane architectuur en op mijn suggestie voor humanisering door het toepassen van Mechanism Design. Daarom moet nu de weg worden ingeslagen naar humanisering van de jeugdzorg door nieuwe bestuurders en nieuwe mensen op de werkvloer.